އިންސާން ސޫރަތަކީ، އިންސާނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ޙަޤީޤަތްތަކާއި، އާޚިރަތް ދުވަހުގެ ބިރުވެރިކަމާއި، ސުވަރުގޭގެ ނިޢުމަތްތައް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ސިފަކޮށްދޭ މާތް ސޫރަތެކެވެ. މި ސޫރަތް ފެށިގެން އަންނަނީ، އިންސާނާ އުފެދިގެން އައިގޮތާއި، އޭނާއަށް ﷲ މަގުދައްކަވާފައިވާ ކަން ބަޔާންކުރަމުންނެވެ.
އިންސާނާގެ އުފެދުން
މި ސޫރަތުގެ ފުރަތަމަ އާޔަތްތަކުން ބަޔާންކުރައްވަނީ، އިންސާނާގެ ނަންގަނެވިގެންވެސް ނުވާ ޒަމާނެއް ގޮސްފައިވާކަން އެނގޭތޯ އަހަރެމެން އިންސާނުންނާއި ސުވާލުކުރައްވަމުންނެވެ. އެއީ އެއްވެސް މީހަކަށް އެނގިގެން ނުވާ ޒަމާނެއް އިންސާނާއަށް ކަޑަތުވެފައިވާ ކަމެވެ. އެއަށްފަހު، ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އިންސާނާ އުފެއްދެވީ، އެކުލެވޭ ފެންތިއްކަކުން (ނުޠުފާއިން) ކަމާއި، އެއަށްފަހު އެއިންސާނާ އިމްތިޙާން ކުރައްވާ ކަން ބަޔާންކުރައްވައެވެ. މިގޮތުން އެކަލާނގެ އިންސާނާ އަށް އިވުމާއި ފެނުން ދެއްވިއެވެ. މިއީ، އިންސާނާ އުފައްދަވާފައިވާ ގޮތުގެ ޙަޤީޤަތާއި، އޭނާއަށް ދެއްވާފައިވާ ކުޅަދާނަކަން ހަނދާންކޮށްދިނުމެކެވެ.
އިންސާނާ އުފެއްދެވުމަށްފަހު، ﷲ ތަޢާލާ އެއިންސާނާއަށް ހެޔޮ މަގާއި ނުބައި މަގު ދައްކަވާފައިވާ ކަން މި ސޫރަތުން ހާމަކުރައްވައެވެ. ”ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންއިލާހު އިންސާނާއަށް މަގު ދެއްކެވީމެވެ. (ދެން އޭނާ އެކަމަށް) ޝުކުރުވެރިވާނޭ މީހަކުކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. ނުވަތަ ކާފިރުވާނެ މީހަކުކަމުގައި ވެދާނެއެވެ.“ (އަލް-އިންސާން: 3). މިއިން ދޭހަވަނީ، އިންސާނާއަށް އޭނާ ބޭނުން މަގެއް ހޮވުމުގެ އިޚްތިޔާރު ލިބިފައިވާކަމާއި، އޭނާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ބޮޑުކަމެވެ.
ކާފިރުންނަށް އޮތް ޢަޛާބު
މި ސޫރަތުގެ މެދުތެރޭގައި، ﷲ ތަޢާލާ ކާފިރުންނަށް ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ޢަޛާބުގެ ވާހަކަ ކުރުކޮށް ބަޔާންކުރައްވައެވެ. އެއީ، ކަފިލިތަކާއި، ކަސްތޮޅުތަކާއި، އަދި ނަރަކައިގެ ގަދަފަދަ އަލިފާނެވެ. މިއީ ހެޔޮ މަގު އިޚްތިޔާރު ނުކުރާ މީހުންނަށް އޮތް ނިމުން ކަން ހަނދާންކޮށްދިނުމެކެވެ.
ހެޔޮލަފާ އަޅުންގެ ސިފަތައް
މި ސޫރަތުގެ މައިގަނޑު ބައެއް ހިއްސާކުރަނީ ހެޔޮލަފާ އަޅުން (އަބްރާރުން) ގެ ސިފަތަކާއި، އެބައިމީހުންނަށް ސުވަރުގޭގައި ލިބޭ ނިޢުމަތްތަކުގެ ވާހަކައެވެ. މި ސޫރަތުން އެބައިމީހުންގެ މުހިއްމު ސިފަތަކެއް ބަޔާންކުރައްވައެވެ:
- ނަދުރު ފުއްދުން:އެބައިމީހުންނަކީ ނަދުރުތައް ފުއްދާ ބަޔެކެވެ.
- ބިރުވެރި ދުވަހަކަށް ބިރުވެތިވުން: އާޚިރަތް ދުވަހުގެ ގަދަފަދަ ބިރުވެރިކަމަށް އެބައިމީހުން ބިރުވެތިވެއެވެ.
- ﷲގެ ވަޖުހަށްޓަކައި ކާންދިނުން: އެބައިމީހުންނަކީ، މިސްކީނުންނާއި، ޔަތީމުންނާއި، ހައްޔަރުކުރެވިފައިވާ މީހުންނަށް، ހަމައެކަނި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ވަޖުހަފުޅަށްޓަކައި ކާންދޭ ބަޔެކެވެ. އެކަމަށް އެއްވެސް އުޖޫރައެއް ނުވަތަ ޝުކުރެއް އެބައިމީހުން ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. މިއީ، އެބައިމީހުންގެ އިޚްލާޞްތެރިކަން ދައްކުވައިދޭ އެންމެ މުހިއްމު ސިފައެވެ.
ސުވަރުގޭގެ ނިޢުމަތްތައް
ހެޔޮލަފާ އަޅުންނަށް ސުވަރުގޭގައި ލިބޭ ނިޢުމަތްތައް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް މި ސޫރަތުން ސިފަކޮށްދެއެވެ. އެކަންކަމަކީ؛
- ފެންވަރު ރަނގަޅު ބުއިންތައް: އެބައިމީހުންނަށް ކާފޫރުގެ ބުއިންތަކާއި، ޒަންޖަބީލުގެ ބުއިންތައް ބޯން ލިބޭނެއެވެ. އަދި ސަލްސަބީލް ކިޔާ ފެންއާރެއްގެ ފެން ވެސް އަބްރާރުންނަށް ޓަކައި ﷲ ތައްޔާރު ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
- ފަށުއި ފޭރާންތައް: އެބައިމީހުންނަށް ފަށުއި ފޭރާންތަކާއި، ފެހިކުލައިގެ ފަށުއި (ސުންދުސް) އަދި އިސްތަބްރަޤު ގެ ފޭރާންތައް ލިބޭނެއެވެ.
- އެތަނުގައި ހޫނެއް ނުވަތަ ފިނި ކަމެއް ނުވުން: ސުވަރުގޭގައި ގަދަ ހޫނުކަމެއް ނުވަތަ ގަދަފަދަ ފިނިކަމެއް ވެސް ނޯންނާނެއެވެ. އެތަނުގެ މޫސުން ވާނީ އެކަށީގެންވާ ފިނިހޫނުމިނެއްގައެވެ.
- ގަސްތަކުގެ ހިޔާ: އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ގަސްތަކުގެ ހިޔާ ފެތުރިފައި ހުންނާނެއެވެ. އަދި އެމީހުން އެތަނުގެ ދަށުގައި ސޯފާ ތަކާއި އަރާމު ގޮދަޑިތަކުގައި ތިބޭނެއެވެ.
- މޭވާތައް: އެތަނުގައި ތިބެނިކޮށް ގަސްތަކުގެ މޭވާތައް އަތްޖެހޭ ހިސާބުގައި ފަހިވެފައި ހުންނާނެއެވެ.
- ޚާދިމުން: އަދި ރިހި ގަހަނާތަކުން ޒީނަތްތެރިކުރެވިފައިވާ ކުދި ފިރިހެން ކުދިން ޚާދިމުންގެ ގޮތުގައި އެބައިމީހުންނަށް ޚިދުމަތް ކުރާނެއެވެ.
- އުފާވެރިކަން: އެތަނުގައި އެބައިމީހުން ދިރިއުޅޭނީ ޚިޔާލަށްވެސް ނުގެނެވޭހާ ނިޢުމަތްތަކާއި ބޮޑުވެގެންވާ ވެރިކަމެއްގައެވެ.
މި ސޫރަތުގެ ފަހުކޮޅުން ބަޔާންކުރައްވަނީ، ޤުރުއާން ބާވައިލައްވާފައިވަނީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟުރަތުންކަމާއި، އެކަލާނގެ ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ﷺ އަށް ކެތްތެރިވުމަށް އަމުރުކުރައްވުމުންނެވެ. އަދި ހެނދުނާއި ހަވީރު ﷲ ހަނދުމަކުރުމަށާއި، ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ސުޖޫދު ކުރުމަށް އަމުރުކުރައްވައެވެ. މިއީ، އާޚިރަތުގެ ބޮޑު ދުވަހަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި ﷲ ހަނދުމަކުރުމުގެ މުހިއްމުކަން ހަނދާންކޮށްދިނުމެކެވެ.
އިންސާން ސޫރަތަކީ، އިންސާނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ފުރިހަމަ މަންޒަރެއް ދައްކުވައިދޭ ސޫރަތެކެވެ. އެ ސޫރަތުން އިންސާނާ އުފެދިގެން އައިގޮތާއި، އޭނާއަށް ލިބިފައިވާ އިޚްތިޔާރާއި، ހެޔޮ ޢަމަލުކުރާ މީހުންނަށް ލިބޭ ނިޢުމަތްތަކާއި، ނުބައި ޢަމަލުކުރާ މީހުންނަށް ލިބޭ ޢަޛާބުގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. މި ސޫރަތުގެ މައިގަނޑު މެސެޖަކީ، އިންސާނާގެ ޙަޤީޤީ ދިރިއުޅުމަކީ އާޚިރަތުގެ ދިރިއުޅުން ކަމާއި، އެ ދިރިއުޅުން ކާމިޔާބު ކުރުމަށްޓަކައި މި ދުނިޔޭގައި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ހެޔޮ ޢަމަލުކޮށް، ﷲ ހަނދުމަކޮށް، ކެތްތެރިވުމުގެ މުހިއްމުކަމެވެ.
